Sáng ấy, trời tháng Hai mát dịu, mưa bụi lất phất như sương. Mẹ chồng tôi bảo:
“Mai cùng mẹ đi chùa lễ Phật đầu năm nhé. Nhà mình mấy năm rồi chưa đi.”
Tôi nghe vậy thì mừng lắm. Sau gần ba năm làm dâu, đây là lần đầu tiên bà chủ động rủ tôi đi đâu cùng. Dù mối quan hệ mẹ chồng – con dâu chưa bao giờ ấm áp, nhưng trong lòng tôi vẫn thầm mong có một ngày, bà nhìn nhận tôi như con gái.
Tôi dậy từ sớm, nấu nước, chuẩn bị lễ. Mẹ chồng bước ra, áo dài nâu sẫm, tóc búi gọn, gương mặt nghiêm nghị nhưng trang trọng. Trên xe, bà không nói gì, chỉ nhìn thẳng, thi thoảng quay sang dặn:
“Lên chùa đừng nói chuyện ồn ào. Lễ Phật phải thành tâm.”
Tôi mỉm cười gật đầu, trong lòng bỗng dâng lên chút hy vọng nhỏ nhoi.
Chùa nằm trên ngọn đồi nhỏ, rợp bóng cây cổ thụ. Hương khói nghi ngút, tiếng chuông vang xa, trầm lắng mà thiêng liêng. Tôi theo mẹ chồng bước vào chính điện, hai người cùng quỳ xuống, đặt lễ trước tượng Phật.
Bà khẽ nhắm mắt, hai tay chắp lại, miệng bắt đầu khấn. Tôi không định nghe, nhưng tiếng bà rất rõ – từng chữ, từng lời như dao cứa vào lòng tôi.
“Con lạy Phật, xin người soi xét, cho thằng Minh – con trai con – sớm tỉnh ngộ, đừng mù quáng vì người đàn bà kia nữa. Nếu có thể, xin cho chúng sớm chia tay, để nó tìm được người vợ khác xứng đáng hơn…”
Tôi chết lặng.
Toàn thân như đông cứng.
Tôi… chính là “người đàn bà kia” mà mẹ chồng đang cầu xin Phật tách ra khỏi chồng mình.
Cổ họng tôi nghẹn lại. Tôi không dám ngẩng lên, chỉ cúi gằm mặt, tim đập loạn. Nước mắt chực rơi nhưng tôi cố nuốt xuống, sợ người khác nhìn thấy.
Trong khi đó, bà vẫn khấn tiếp, giọng càng lúc càng nghẹn ngào:
“Con biết nó thương người đàn bà đó thật lòng, nhưng nhà con vốn nghèo, cưới vợ nghèo thì cả đời khổ. Con sợ nó phải gánh nặng, sợ con dâu kia chẳng giúp gì được, chỉ biết bám víu, con lạy Phật, xin người giúp nó tỉnh…”
Tôi đứng bật dậy.
Không thể chịu nổi nữa.
Tôi run rẩy thu gọn đồ lễ, khẽ cúi chào Phật rồi lặng lẽ bước ra, để mặc bà vẫn đang quỳ lạy phía trong.
Ngoài sân chùa, gió thổi mạnh, hương nhang cay xè mắt. Tôi ngồi xuống bậc đá, nước mắt trào ra.
Tôi nhớ lại suốt ba năm qua – những lần bị bà chê “vô tích sự”, “chẳng biết chăm nhà”, “không sinh con là có tội với dòng họ”. Tôi cố nhẫn nhịn, nghĩ chỉ cần mình hiền lành, cố gắng vun vén, bà sẽ dần hiểu tấm lòng.
Nhưng hóa ra, mọi cố gắng ấy… chưa bao giờ lọt vào mắt bà.
Bà không biết, chính tôi là người gác lại công việc ở thành phố để về quê chăm bà khi bà nằm viện. Không biết tôi đã giấu chồng chuyện mẹ chồng làm mất 50 triệu vì sợ anh buồn. Không biết những đêm tôi ngồi khóc vì bị hiếm muộn, vẫn phải tươi cười nấu cơm sáng cho bà.
Và bây giờ, bà lại đi cầu Phật… để con trai bà bỏ tôi.
Một tiếng động nhỏ phía sau kéo tôi khỏi dòng suy nghĩ. Là chồng tôi – Minh – đang bước tới. Anh vừa đến sau lễ, định cùng mẹ khấn.
Thấy tôi ngồi ngoài sân, mắt đỏ hoe, anh ngạc nhiên:
“Em sao thế? Mẹ nói gì à?”
Tôi không trả lời, chỉ cúi đầu, giọng run run:
“Anh có bao giờ thấy… em là gánh nặng không?”
Anh sững người, nắm lấy tay tôi:
“Sao em hỏi vậy? Ai nói gì với em?”
Tôi nhìn thẳng vào mắt anh, nước mắt rơi:
“Mẹ anh… đang cầu xin Phật cho chúng ta chia tay.”
Minh lặng đi. Anh buông tay tôi, rồi quay vào chùa. Một lát sau, tôi thấy anh dìu mẹ chồng ra ngoài, mặt căng thẳng.
“Mẹ, tại sao mẹ lại làm vậy? Con và vợ con vẫn sống tốt mà.”
Bà quay đi, giọng cứng rắn:
“Con bị nó mê hoặc rồi! Con không thấy nhà nó nghèo, lại không sinh con cho con sao? Cưới vợ như thế thì khác gì tự trói mình?”
Minh im lặng rất lâu. Rồi anh nhìn mẹ, giọng khàn khàn:
“Mẹ ơi… chính cô ấy đã cứu mẹ trong lần mẹ ngã ở cầu thang năm ngoái, chính cô ấy là người bán nhẫn cưới của mình để lo viện phí. Mẹ quên rồi sao?”
Mẹ chồng tôi sững lại. Bà nhìn tôi, ánh mắt dao động.
Minh nói tiếp, giọng nghẹn:
“Cô ấy không sinh con vì bệnh của con, mẹ có biết không? Con giấu cô ấy kết quả khám. Cô ấy chưa từng than một lời.”
Bà lùi lại một bước, miệng lắp bắp:
“Không… không thể nào…”
Tôi cúi đầu, nước mắt rơi lã chã. Tôi không hề muốn để chồng biết, vì sợ anh đau. Nhưng giờ, tất cả đã vỡ ra.
Chiều hôm ấy, trên đường về, không ai nói một lời. Chỉ có tiếng mưa lộp độp trên cửa kính xe. Khi xe dừng trước cổng nhà, mẹ chồng bất ngờ gọi tôi lại:
“Thảo… lại đây.”
Tôi bước đến, tim run rẩy. Bà cầm tay tôi, giọng khẽ khàng như một tiếng thở dài:
“Mẹ xin lỗi. Mẹ sai rồi. Mẹ mù quáng, để định kiến che mất lòng người.”
Bà mở túi, lấy ra chiếc vòng ngọc cũ – món đồ gia truyền mà bà vẫn giữ suốt bao năm – rồi đặt vào tay tôi:
“Mẹ cầu Phật lại rồi… không phải để con rời đi, mà để con ở lại, để mẹ có thêm thời gian chuộc lỗi.”
Tôi nghẹn ngào, cúi đầu chạm tay bà. Khoảnh khắc ấy, tôi không còn thấy đau nữa, chỉ thấy thương. Bởi phía sau vẻ cứng cỏi của người mẹ chồng ấy là nỗi sợ cô độc, là tâm lý của người đã quá quen với việc phải kiểm soát mọi thứ để bảo vệ con trai mình.
Nhiều năm trôi qua, tôi vẫn nhớ như in buổi sáng ở ngôi chùa ấy — nơi tôi từng rơi nước mắt vì bị hiểu lầm, nhưng cũng là nơi mẹ chồng tôi bắt đầu học cách yêu con dâu bằng trái tim thật.
Bà thường nói với hàng xóm:
“Phật có mắt. Người con dâu mà tôi từng khấn xin rời đi, lại là phước lớn nhất đời tôi.”
Và tôi, mỗi mùa xuân đến, vẫn cùng bà lên chùa. Nhưng lần này, chúng tôi không khấn cầu gì nữa — chỉ đứng bên nhau, chắp tay cảm tạ vì Phật không nghe lời khấn sai, mà để chúng tôi có cơ hội hiểu nhau.
Thông điệp cuối:
Trong hôn nhân, đôi khi bi kịch không đến từ sự phản bội, mà từ định kiến và sự thiếu thấu hiểu.
Nhưng chỉ cần một lần mở lòng, điều tưởng như “lời khấn chia ly” lại có thể hóa thành phước lành nối kết tình thân.
